Eksponaty z Muzeum Farmacji


Muzeum Farmacji
Alkoholomierz to urządzenie do pomiaru mocy napoju alkoholowego, czyli zawartości części alkoholu (etanolu) w roztworach wodno-alkoholowych. Alkoholomierz jest skalibrowany specjalnie dla mieszanki alkoholowo-wodnej, nie nadaje się do win i zacieru (ponieważ oprócz wody i alkoholu znajdują się w nim cząsteczki cukru lub owoców), używa się do nich testera wina.


Muzeum Farmacji
W 1881 roku Charles Chamberland wynalazł sterylizator parowy, znany jako autoklaw. Urządzenie służyło do sterylizacji narzędzi chirurgicznych poprzez zabicie bakterii w wodzie ogrzanej do 140°C. Nowinka techniczna przyjmowała się w środowisku lekarskim bardzo powoli i w drugiej poł XIX w. niewielu chirurgów faktycznie wykorzystywało autoklaw lub inne techniki sterylizacyjne.


Muzeum Farmacji
Butelka z preparatem wyprodukowanym przez Towarzystwo Przemysłowo Chemiczno-Farmaceutyczne d. Magister Klawe w latach 20. XX w. Opakowanie po specyfiku Hemogen, wytwarzanym przez mgra Henryka Klawe od 1868 roku w laboratorium przy aptece na pl. Świętego Aleksandra w Warszawie (obecnie Plac Trzech Krzyży).


Muzeum Farmacji
Dzban służący do podawania piwa pochodzący z 1707 r. Do początku XX w. częstokroć traktowano alkohole jako lek. Podkreślano, że zarówno piwo, jak i wino m.in. wspomagają organizm, działają pozytywnie na trawienie, są odżywcze, ponieważ zawierają w sobie witaminy, cukry i substancje mineralne.


Muzeum Farmacji
W aptekach były używane również specjalne naczynia miarowe do leków płynnych — menzurki (łac. mensura — miara). Początkowo wykonywano je z cyny, następnie z porcelany i szkła. Miarki posiadały wylewkę oraz zaznaczoną wewnątrz podziałkę. Służyły do precyzyjnego odmierzania substancji stosowanej do danego preparatu.


Muzeum Farmacji
Pierwsza maszyna do pisania z polskimi znakami użytkowana w latach 50. XX wieku, na początku działalności Akademii Medycznej we Wrocławiu. Znaki polskie zostały „dorobione”. Maszyna niemieckiej firmy Continental - Wanderer Werke Siegmar-Schönau, przedsiębiorstwa założonego w 1885 r., produkującego samochody, rowery, motocykle.


Muzeum Farmacji
Mikroskop znanej niemieckiej firmy Ernst Leitz założonej w Wetzlar (Niemcy) przez mechanika Ernsta Leitza w 1869 r. Pod koniec XIX w. firma osiągnęła światową renomę jako producent mikroskopów, jak i różnorodnych sprzętów optycznych. W latach 20. XX w. rozpoczęto produkcję słynnych aparatów fotograficznych Leica.


Muzeum Farmacji
Sporysz jest chorobą pasożytniczą traw i zbóż wywołana przez buławinkę czerwoną (Claviceps purpurea), która niszczy związki ziarna i wytwarza w ich miejsce wydłużone, czarne z wierzchu, a białe wewnątrz narośle (przetrwalniki). Sporysz zawiera substancje trujące zarówno dla zwierząt, jak i ludzi.


Muzeum Farmacji
Moździerze należą do najstarszych utensyliów aptecznych, jakich używano do wyrobu leków. To w nich rozdrabniano, kruszono, ucierano i mieszano surowce naturalne. Pierwsze informacje o używaniu moździerzy do przygotowywania środków leczniczych pochodzą z przepisów zawartych w dziele „De medicina” A.C. Celsusa z I wieku n.e.


Muzeum Farmacji
Kulczyba wronie oko (Strychnos nux-vomica L.) to gatunek wiecznie zielonego drzewa lub krzewu, rosnącego naturalnie w Indiach, Sri Lanki, Kambodży, Laosu, Wietnamu, Tajlandii i Malezji. Cała roślina jest trująca, szczególnie nasiona, bowiem zawierają silne alkaloidy, głównie strychnina i brucyna. Nasiona kulczyby pomocne były w leczeniu anemii, astmy, bronchitu, bezsenności, malarii czy chorób skórnych.


Muzeum Farmacji
Opotonin był lekiem stosowanym na wzmocnienie organizmu, w przypadkach ogólnego osłabienia czy stanów przemęczenia. Polecano ten specyfik m.in. w przypadku blednicy u młodych dziewcząt, do leczenia zaburzeń okresu pokwitania u młodych dziewcząt i u chłopców, jak również przy zaburzeniach okresu przekwitania.


Muzeum Farmacji
Preparat sporyszowy dający się łatwo dawkować. Stosowany był w ginekologii i położnictwie, jako środek zapobiegawczy przeciwko krwotokom. Sporysz jest jednym z ciekawszych przetworów aptecznych, bowiem w proszku czy w naparze wywołuje objawy zatrucia, jednak odpowiednio spreparowany staje się środkiem farmakologicznym.


Muzeum Farmacji
Sztanda z drewna lipowego pochodząca z przełomu XIX/XX w. Na brzuścu umieszczono nazwę surowca, do którego przechowywania była przeznaczona – biały napis na czarnym tle oznaczał truciznę. Arsen metaliczny znany był od starożytności. Stosowano go do zwalczania większości chorób: reumatyzmu, astmy, malarii, gruźlicy, cukrzycy, śpiączki afrykańskiej, nadciśnienia, wrzodów żołądka, a nawet białaczki.


Muzeum Farmacji
Sztanda z drewna lipowego pochodząca z XVIII w. Na brzuścu znajduje się kartusz ozdobiony złotym ornamentem, gdzie umieszczono nazwę surowca „NUX VOMIC:” (Strychnos nux-vomica L. – Kulczyba wronie oko). Kulczyba wronie oko to gatunek drzewa lub krzewu rosnącego w lasach o klimacie tropikalnym jak Indie, Sri Lanka, Kambodża itp.


Muzeum Farmacji
Sprzęt laboratoryjny o kształcie zbliżonym do kubka, który służy do wykonywania operacji na substancjach stałych wymagających stosowania wysokiej temperatury, np. pirolizy, suchej destylacji, stapiania metali, wyprażania do suchej masy itp. Wykonywane są zwykle ze specjalnych gatunków porcelany, kwarcu, grafitu lub metali o wysokiej temperaturze topnienia i inertnych chemicznie, takich jak srebro lub platyna.


Muzeum Farmacji
Służyła do rozmiękczania i formowania korków, dzięki czemu były one bardziej elastyczne i łatwiej umieszczano je w szyjkach butelek. Pierwotnie butelki z płynami zamykano drewnianym kołkiem, przewiązywano szmatką, a wejście do naczynia lakowano żywicą. W XVII w. zaczęto używać korków, wytwarzanych z kory dębu korkowego (głównie rejon Europy południowo-zachodniej i Afryki północno-zachodniej).


Muzeum Farmacji
Odważniki precyzyjne stosowane były m.in. w aptekarstwie. Waga jako przyrząd mierniczy znana była najstarszym cywilizacjom, natomiast odważnikami były początkowo nasiona i owoce. Szczególnie ważny okazał się jęczmień. Masa jego ziarna stała się wzorcem miary jednego grana (łac. granum — ziarno zboża), podstawowej jednostki wagi składającej się na funt.